Paslanmaz çelik bir demir alaşımıdır saf bir demir alışımı deÄŸildir. Ä°çiriÅŸinde minimum %10.5cr ve en fazla %1.2C elementleri içirmelidir. Paslanmaz çelikte kullanılan Cr elementini en önemli; malzeme yüzeyinde oksit tabakası oluÅŸturması (Cr203) ve böylece ürünlerin oksijenden korunmasını saÄŸlamaktadır. Paslanmaz çelik Cr ve pasivasyon oranı, çeliÄŸim paslanmazlık belirler. Malzeme yüzeyinden oluÅŸan oksit ve tabaka gözle görülmeyecek ölçüde ince su geçirmez.
Paslanmaz Çelik Türleri
- Ferritik paslanmaz çelik
- Östenitiik paslanmaz çelik
- Martenizitik paslanmaz çelik
Ferritik Paslanmaz Çelik
Bu tip paslanmaz çelikler düÅŸük karbon içerirler ve %12-18 arsında Cr içerirler. Orta düzende korozyon saplarlar. Östenik dayanmalar saÄŸlarlar. Östenitik gibi basit ÅŸekilde verilmezler. Manyetik özellik gösterirler ve ıssı iÅŸlemlerine karşı dayanmaları artırılamaz. Bazı kullanım yerleri: mutfak aletleri, dekoratif ürünler, otomobil ÅŸasi parçaları, sıcak su tankları.
Martenzit Paslanmaz Çelik
Yüksek sıcaklıklarda östenitik yapıya sahip olan ve %Cr miktarı %0,1 ‘den fazla olan paslanmaz çelikleri su verilirse, östenitik yapıyı martenzitik yapıya dönüÅŸür. Martenzitik yapıya dönüÅŸür. Martenzitik yapı mukavemeti ve sertliÄŸi yüksek olan bir yapıdır fakat; kırılganlığı nispeten daha fazladır. Fazla sertlik kırılganlığı da doÄŸuracağından, üretim aÅŸamasından tavlama yapılarak saÄŸlamlığı bir miktar düÅŸürülebilir ve dayanıklılığı istediÄŸi düzeye getirmek mümkündür. Orta düzeyde korozyon dayanımları vardır, ısı iÅŸleme uygulamak, manyetik ve kaynak edilebilme kabiliyetleri düÅŸüktür. Bazı kullanım yerleri: Bıçak ve ameliyat malzemeleri.
Östenit Paslanmaz Çelik
Paslanmaz çeliÄŸin içerisine nikel katıldığından, oda sıcaklığından östenitik yapı elde edilmiÅŸtir. Oda sıcaklığında saÄŸlanan östenitik yapı araçları, plastik gibi malzemeler plastik malzemelere ÅŸekil vermek imkanında östenitik sunar aynı zamanda yüksek dayanıklılık ‘da saÄŸalar. Mekanik dayanımları ısı iÅŸlemiyle artırılmaz ancak; soÄŸuk ÅŸekil vermeyle de artırılır. Normalde manyetik etkisi olmayan bu tip çelikler, soÄŸuk ÅŸekilde verme ile birlikte biraz da olsa manyetik etki kazanır.
Ä°yi kaynak edilmektedir bu özeliÄŸi bulunur, hijyeniktirler düÅŸük ısıda darbelere kısmı olarak dayanmaları iyidir. Bazı kullanım yerleri: makine ve imalat sanayi, inÅŸat malzemeleri, mimar malzemeleri, gıda iÅŸleme ekipmanları
